Przekładnie mechaniczne cz.2

Autor mechanika-obrobka.pl

---

Napisane 2017-09-30 21:05:04

---

---

Przekładnie cięgnowe

Składają z minimum dwóch rozsuniętych kół, które są opasane cięgnem. W zależności od rodzaju zastosowanego cięgna wyróżniamy przekładnie cięgnowe pasowe i łańcuchowe. Bardzo popularny przykład takiej przekładni widzimy powyżej – rozrząd w samochodzie. Przenoszą moc i moment obrotowy za pomocą sił tarcia powstających między kołem a cięgnem lub przez zazębianie się koła z cięgnem (zarówno mogą to być paski z tworzyw sztucznych jak i łańcuchy). Mają bardzo szerokie zastosowanie, które sami na co dzień widzimy (rowery, podnośniki itd.). Zalety przekładni cięgnowych to:

• możliwość przenoszenia różnych mocy - od minimalnych do bardzo dużych rzędu 1500kW w pasowych i 3500kW w łańcuchowych,
• pracę przy różnych prędkościach obrotowych cięgna,
• duże rozstawienia osi kół - w pasowych do 15m, w łańcuchowych do 8m, przy wymaganej małej dokładności rozstawienia w porównaniu do przekładni zębatych, które muszą być dużo bardziej precyzyjniej montowane.

Rodzaje przekładni pasowych i łańcuchowych oraz sposób ich oznaczenia

Pasy które są wykonane z tworzywa sztucznego po pewnym czasie użycia i obciążeń się wydłużają, ze względu na mały moduł sprężystości wzdłużnej. Dlatego w przypadku przekładni cięgnowych bardzo istotne jest utrzymanie stałego odpowiedniego naciągu np. stosując śruby nastawcze lub krążki napinające. Pasek musi zawsze dobrze leżeć – mieć odpowiedni naciąg, żeby praca przekładni była odpowiednia.

Zastosowanie krążka napinającego – zapewniającego pasowi odpowiedni naciąg

Przekładnie łańcuchowe 

Jak wcześniej, składają się z dwóch lub więcej kół uzębionych i opasających je tym razem nie paska a łańcucha. Łańcuch jest cięgnem giętkim, które składa się z szeregu ogniw łączonych przegubowo, ich kształt i uzębienie koła może być różne, wszystko zależy od rodzaju konstrukcji danej przekładni. Głównymi wadami tych przekładni jest konieczność regulacji zwisu, nieprzydatność przy pracy o nagłych nawrotach (zrywanie łańcucha), hałaśliwe - muszą być smarowane obficie. To ogranicza ich zastosowanie ale nadal są chętnie wykorzystywane czy w rowerach, czy motocyklach, maszynach rolniczych, podnośnikach przemysłowych i innych.

Przekładnia łańcuchowa

Przekładnie zębate

Zanim powiemy sobie o przekładniach zębatych warto przypomnieć sobie rodzaje kół zębatych, które tworzą przekładnie. Rozróżniamy koła walcowe i stożkowe.

Rodzaje kół zębatych – koła walcowe o zębach a) prostych, b) skośnych, c) daszkowych, d) uzębieniu wewnętrznym, e) zębatki. Koła stożkowe o zębach: f,g) skośnych, h) krzywoliniowych, i) płaskie.

Budowa części koła zębatego

Rodzaje przekładni zębatych - przenoszą ruch dzięki wzajemnemu zazębianiu się ich zębów. Rozróżnia się między innymi przekładnie walcowe o zazębieniu zewnętrznym (A,B), stożkowe (C,D), zębatkowe (E) ślimakowe (F), planetarne (G)

Rodzaje przekładni zębatych

W zależności od wzajemnego położenia osi współpracujących kół, rozróznie się przekładnie zębate:

• równoległe (A) - osie kół są równoległe, 
• kątowe (B) - osie kół przecinają się,
• wichrowate (C) - osie kół nie przecinają się (nie leżą w jednej płaszczyźnie – np. ślimakowa)

Z przekładni pojedynczych tworzy się przekładnie złożone:

• wielostopniowe - z szeregowym ustawieniem przekładni pojedynczych (A) wykorzystywane w maszynach i urządzeniach, w których na wałku roboczym należy uzyskać jedną prędkość obrotową, przy żądanej wartości przełożenia większej od zalecanej dla przekładni pojedynczej.
• wielorzędowe - z równoległym ustawieniem przekładni pojedynczych (B)  są stosowane głównie w obrabiarkach, w których niezbędne jest otrzymywanie na wrzecionie roboczym różnych prędkości obrotowych.

Przekładnie zębate znajdują szerokie zastosowanie we wszystkich dziedzinach techniki i stanowią obecnie najliczniejszą i najbardziej rozpowszechnioną grupę przekładni mechanicznych. Główną zaleta jest możliwość przenoszenia bardzo dużych mocy w szerokim zakresie (do kilkudziesięciu megawatów) jak i do przekazywania ruchu obrotowego w mechanizmach precyzyjnych. Zalety ogólne to stałe przełożenie, wysoka sprawność (do 99% dla pojedynczych przekładni), zwartość konstrukcji, mniejsze naciski na wały i łożyska, niezawodność działania. Wadami w stosunku do poprzednich przekładni są większe koszty, muszą być smarowane i są hałaśliwe.

< Wróć do poprzedniej strony artykułu

 

---